Modne
są dziś rozmaite psychotechniki, często stosowane nie tylko w szkołach, ale i w
biznesie. W krajach Europy Zachodniej, ale też w USA ćwiczenia relaksacyjno-transowe
oraz podróże w wyobraźni, czyli wizualizacje, praktykowane są już niemal
powszechnie - począwszy od przedszkoli po zajęcia na uczelniach wyższych. W
kręgach nauczycielskich coraz większym zainteresowaniem cieszy się obecnie
także Kinezjologia Edukacyjna, mająca rzekomo doprowadzić do integracji pracy
mózgu (synchronizacji pracy lewej i prawej półkuli mózgowej), a tym samym
zlikwidować trudności szkolne dziecka oraz rozwinąć jego wewnętrzny potencjał
czy ukształtować go "holistycznie". Podobnie jest z Metodą Silvy, a
także z NLP (Neurolingwistyczne Programowanie). Dotyczy to także nowych
technik, np. tzw. superlearningu, opartego na metodzie sugestopedii G.
Łozanowa, który parał się jogą i parapsychologią.
Metody
relaksowo-koncentrujące potraktowano jako ogólne sposoby osiągania stanu
relaksacyjnego, charakteryzującego się odprężeniem fizycznym i psychicznym, ale
też zachowaniem przytomności i skoncentrowanej uwagi u ćwiczącego oraz
możnością wpływania na własne zachowanie. Wielu nauczycieli jest jednak
prawdopodobnie nieświadomych, że są to w rzeczywistości techniki transowe,
rozszerzające świadomość człowieka i mające aspiracje duchowej transformacji
człowieka. Nie wiedzą też, jakie jest ich prawdziwe działanie, przypominające
inicjację występującą w jodze oraz innych niechrześcijańskich tradycjach
duchowych, takich jak magia czy szamanizm, najstarsza tradycja spirytystyczna,
która wkraczając do psychologii przeżywa dzisiaj swój renesans.
Jednocześnie
we wszystkich niemalże publikacjach ideologów New Age, jak też propagujących
metody relaksowo-koncentrujące, analityczno-krytyczny rozum i logika zostają
poddane ekstremalnej krytyce. Zagubieniu uległ w pedagogice obszar gruntownych
przemyśleń, analiz, porównań i rozważań nad "treścią" (przedmiotem)
nauczania, a jego miejsce zajęły kwestie "techniczno-formalne"
(podmiotowe): podróże w wyobraźni czy transformacja wewnętrzna, definiowane
jednak w określony sposób.
Metody
i techniki, które mogą oznaczać wszystko.
W
naukowej literaturze przedmiotu rozróżnia się metody i techniki, a nawet
systemy relaksowo-koncentrujące. Przykładem metod relaksowo-koncentrujących są:
relaksacje, wśród których można wymienić kilka typów: relaksację neuromięśniową
fizycznie aktywną, fizycznie bierną i typ mieszany; medytacje; praca z
oddechem; biologiczne sprzężenie zwrotne; psychofizyczne ćwiczenia zdrowotne w
ruchu i inne. Techniki relaksowo-koncentrujące z kolei to uszczegółowione
procedury w ramach metod, pozwalające w konkretny sposób osiągnąć relaksację.